მშვიდობის ქართული პარადიგმა

Authors

ზურაბ ხონელიძე
სოხუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტი
https://orcid.org/0000-0002-4625-7632

რეზიუმე

ნაშრომში, ევროკავშირის ახალ სამოქმედო პლატფორმაზე დაყრდნობით, გაანალიზებულია თანამედროვე უმაღლესი საგანმანათლებლო სისტემის როლი საზოგადოებრივი ცხოვრების უმნიშვნელოვანესი საკითხების რეგულირების პროცესში. ავტორმა თვალი მიადევნა მრავალსაუკუნოვან ქართულ გამოცდილებას - მშვიდობის ძიების პროცესში განათლებისა და დიპლომატიის, როგორც სახელმწიფოებრიობის მდგრადი და უწყვეტი განვითარების ინსტრუმენტს. ამ ისტორიულ გამოცდილებასა და წრფელ, შინაგანი მოთხოვნილებით წარმოქმნილ აზრს ეფუძნება ნაშრომში შემოთავაზებული განათლების პოლიტიკის ახალი მიმართულება - საუნივერსიტეტო დიპლომატია, როგორც უნივერსიტეტის განახლებული მისია, მშვიდობის მშენებლობის თანამედროვე ფორმა, საერთაშორისო ურთიერთობებისა და დიპლომატიის ახალი სახეობა.

გადმოწერა

გადმოწერის მონაცემები ჯერ არ არის ხელმისაწვდომი.

Author Biography

ზურაბ ხონელიძე, სოხუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტი

რექტორი, პოლიტიკურ მეცნიერებათა დოქტორი, საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი.

გამოყენებული ლიტერატურა

1. ქართულენოვანი ლიტერატურა:

აგათია სქოლასტიკოსი. გეორგიკა, ტ. III. ბიზანტიელი მწერლების ცნობები საქართველოს შესახებ, ბერძნული ტექსტი ქართული თარგ- მანითურთ გამოსცა და განმარტება დაურთო სიმონ ყაუხჩიშვილმა. ტფილისი, 1936.

ანთიმოზ ივერიელი. დიდაქეები და სხვა თხზულებები (რიდერი) რიდერი მომზადდა სსიპ–შოთა რუსთაველის ეროვნული სამეცნიერო ფონდის ფინანსური მხარდაჭერით, ფუნდამენტური კვლევებისათვის სახელმწიფო სამეცნიერო გრანტის (№ FR/454/2–170/13) ფარგლებში.https://www.tsu.ge/data/file_db/faculty_humanities/ antimusIverieliRideri.pdf ბოლო ნახვა – 2020 წლის 11 ივნისი;

ასურელ მოღვაწეთა ცხოვრების წიგნთა ძველი რედაქციები, ტექსტი გამოკვლევითა და ლექსიკონით გამოსცა ილია აბულაძემ.თბილისი, 1955;

ბატონიშვილი ვახუშტი. აღწერა სამეფოსა საქართველოსა. ქართლის ცხოვრება. ტ. IV. ტექსტი დადგენილი ყველა ძირითადი ხელნაწერის მიხედვით სიმონ ყაუხჩიშვილის მიერ. თბილისი, 1973;

ბერძენიშვილი ნიკო., ქართული ისტორიოგრაფიის განვითარების მთავარი ხაზი. თეზისები, თბილისი. მეცნიერება, 1964;

ბული ჰედლი., ანარქიული საზოგადოება; წესრიგის საკითხი მსოფლიო პოლიტიკაში, მთარგმნელი გიორგი ხელაშვილი. თბილისი, 2003.

გაგუა ვლადიმერ., ქართველთა შორის წერა–კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება, თბილისი 1979;

გაგუა ვლადიმერ., ქართველთა შორის წერა–კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება, თბილისი 1979;

გამახარია ჯემალ., აფხაზეთის (საქართველო) პოლიტიკური ისტორია (მოკლე სამეცნიერო ცნობა), თბილისი 2012.

გამსახურდია სვიმონ., სწავლა–განათლება ძველ საქართველოში. თბილისი. 1975;

გიორგი მცირე. ცხოვრება გიორგი მთაწმინდელისა, ტექსტი გამოსაცემად მოამზადა, გამოკვლევა და ლექსიკონი დაურთო ივანე ლოლაშვილმა.თბილისი. 1994;

გიულმამედოვი მ., ქართველთა შორის სწერა–კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება და აზერბაიჯანის ქართველობა, თბ., 1984;

დავით აღმაშენებლის ისტორიკოსი. წიგნში ქართლის ცხოვრება, ტ. I. ტექსტი დადგენილი ყველა ძირითადი ხელნაწერის მიხედვით ს.ყაუხჩიშვილის მიერ. თბ., 1955;

ვადაჭკორია შოთა., კოდორის ხეობის დილემა და ქართული საზოგადოებრივ – პოლიტიკური აზრი (1993–2010), თბილისი, 2014;

ზაქარაძე ლალი., უნივერსიტეტის მისია. წიგნში: თანამედროვე უნივერსიტეტის მისია, წიგნში: თანამედროვე უნივერსიტეტის მისია. კრებულის რედაქტორები: მიტროპოლიტი გრიგოლი (ბერბიჭაშვილი), უდო რაინჰოლდ იეკი და თენგიზ ირემაძე. თბ., 2018;

თავაძე გიორგი., უნივერსიტეტების წარმოშობა შუა საუკუნეებში. წიგნში: თანამედროვე უნივერსიტეტის მისია, წიგნში: თანამედროვე უნივერსიტეტის მისია. კრებულის რედაქტორები: მიტროპოლიტი გრიგოლი (ბერბიჭაშვილი), უდო რაინჰოლდ იეკი და თენგიზ ირემაძე. თბ., 2018;

თევზაძე გურამ., შუა საუკუნეების ფილოსოფიის ისტორია. თბ., 1996;

თემისტიოსის სიტყვები, გეორგიკა, ტ. I. ბიზანტიელი მწერლების ცნობები საქართველოს შესახებ, ბერძნული ტექსტი ქართული თარგმანითურთ გამოსცა და განმარტება დაურთო სიმონ ყაუხჩიშვილმა, ტფ. 1934;

თოფჩიშვილი როლანდ., საქართველოში ოსთა ჩამოსახლება და შიდა ქართლის ეთნოისტორიის საკითხები. თბილისი, 1997;

თოფჩიშვილი როლანდ., ქართველთა ეთნიკური ისტორია და სა ქართველოს ისტორიულ ეთნოგრაფიული მხარეები, http://ds p ace.npl¬g. gov.ge/bitstream/1234/3450/1/Saqartvel–osIstoriulEtnografiuliSakitxe - bi.pdf; ბოლო ნახვა 2020 წლის15 დეკემბერი;

ივანე ჯავახიშვილი ტირანიის სამსჯავროს წინაშე – დოკუმენტები და მასალები (XX საუკუნის 20–30–იანი წლები). კონდრატევშჩინა საქართველოში(1930 წლის 13–17 დეკემბერი), გამოსაცემად მოამზადეს, შესავალი წერილი და კომენტარები დაურთეს პროფ. მერაბ ვაჩნაძემ და პროფ. ვახტანგ გურულმა, თბილისი, 2004;

ითონიშვილი ვახტანგ., ქართულ–ოსურ ურთიერთობათა ისტორიიდან, თბილისი. 1995; 23. იოანე საბანისძე. წამება წმიდისა მოწამე აბოსი. ძველი ქართული ტექსტი ახალ ქართულზე თარგმნა ედიშერ ჭელიძემ. საეკლესიო ბიბლიოთეკა. ტ. I. თბილისი, 2008;

იოვანე საბანისძე. აბოს წამება (წამებაჲ წმიდისა და ნეტარისა მოწამისა ქრისტჱსისა ჰაბოჲსი, რომელი იწამა ქართლსა შინა, ქალაქსა ტფილისს, ჴელითა სარკინოზთაჲთა, გამოთქმული იოვანე, ძისა საბანისი. ბრძანებითა ქრისტჱს მიერ სამოელ ქართლისა კათალიკოზი- საჲთა), http://www.allgeo.org/index.php/ka/838–2019–04–13–12–10–14

ისაპერსი კარლ., უნივერსიტეტის იდეა, http://socium.ge/index.php/ articles/education/60–2012–08–07–20–16–19?fbclid=IwAR2c2jDCwx- B5lVrED1f7WaoDNy95Z5hrAd2zf5RdAlY8WUilZdQHd9jDGEM

კობა ხარაძე. ქართლში ტოპონიმთა გაყალბების წინააღმდეგ, კრებულში:„ოსთა საკითხი; თბილისი, 1996.

ლორთქიფანიძე მარიამ., აფხაზები და აფხაზეთი. მეორე შევსებული გამოცემა, თბილისი, 2012;

მალაზონია დავით., XIX საუკუნის ქართული საისტორიო აზრი ერის ნიშნების კლასიფიკაციის შესახებ, მეცნიერებისა და საზოგადოების განვითარების ფონდი. პერიოდული სამეცნიერო ჟურნალი „ინტელექტი“, N3 (26), 2006;

მეტრეველი როინ., დავით IV აღმაშენებელი, ეპოქის სოციალურ–ეკონომიკური და პოლიტიკურ–კულტურული ისტორიის მიმოხილვა. თბ., 1986;

მეტრეველი როინ., ღვაწლისა და წამების გვირგვინით შემკული. ივანე ჯავახიშვილი– 130. წიგნში: საისტორიო ნარკვევები, თბილისი, 2009;

მერკვილაძე დავით., ასურელი მამაები და მეუდაბნოება, თბილისი, 2005.

ნუცუბიძე შალვა. კრიტიკული ნარკვევები. თბილისის, 1965;

პაპასქირი ზურაბ., ნარკვევები თანამედროვე აფხაზეთის ისტორიულ წარსულზე, ნაწილი I, თბილისი, 2004; ნაწილი II. თბილისი 2007;

პაპასქირი, ზურაბ., „აფხაზეთის“ საკათალიკოსოს დაარსების საკითხისათვის, სტატიების კრებული: და აღმოცისკრდა საქართველო ნიკოფსიიდან დარუბანდამდე, თბილისი, 2009; გვ. 171– 183;

პაპასქირი ზურაბ., აფხაზეთი საქარათველოა, თბილისი, 1998.

პაპასქირი ზურაბ., და აღმოცისკრდა საქართველო ნიკოფსიიდან დარუბანდამდე, თბილისი, 2009.

პროკლე დიადოხოსი, პლატონური ფილოსოფოსი. „კავშირნი ღვთისმეტყუელებითნი“. თარგმანი და განმარტება იოანე პეტრიწისა. ხელნაწერის ფაქსიმილური გამოცემა, I ტომი. რედაქტორ გამომცემელი დამანა მელიქიშვილი, კ. კეკელიძის სახელობის ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი. თბილისი, 2016;

ჟამთააღმწერელი, წიგნში: ქართლის ცხოვრება, ტ. II. ტექსტი დადგენილი ყველა ძირითადი ხელნაწერის მიხედვით სიმონ ყაუხჩიშვილის მიერ. თბილისი, 1959;

სოციალურ და პოლიტიკურ ტერმინთა ლექსიკონი – ცნობარი. სერიის რედაქტორი მარინე ჩიტაშვილი. თბილისი, 2004;

სულხან – საბა ორბელიანი. სიბრძნე სიცრუისა. თბილისი. 1970;

უდო რაინჰოლდ იეკი. ალექსანდრიის პროექტი და მისი შედეგები. მუზეიონი, როგორც ინტერკულტურული ცოდნის ცენტრი, წიგნში: თანამედროვე უნივერსიტეტის მისია. კრებულის რედაქტორები: მიტროპოლიტი გრიგოლი (ბერბიჭაშვილი), უდო რაინჰოლდ იეკი და თენგიზ ირემაძე. თბილისი, 2018;

უწმინდესისა და უნეტარესის, სრულიად საქართველოს კათოლიკოს პატრიარქის ილია მეორის საშობაო ეპისტოლე http://patriarchate.ge/ geo/2007–2/ ბოლონახვა – 2020 წლის 11 ივნისი;

ფირალიშვილი ზაზა., ნაციონალიზმი და განმანათლებლობა, საზოგადოება და ევროპული ღირებულებები, თბილისი, 2007.

ქავთარია მიხეილ., ანტონ პირველის ეპისტოლარული მემკვიდრეობა, XVIII საუკუნის ქართული საზოგადოებრივი აზროვნების ისტორიიდან, თბილისი,1977;

ქართველთა შორის წერა–კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება, თანამედროვეთა მოგონებები, შემდგენელი ლ. ნანიტაშილი. თბილისი, 2004;

ქართველთა შორის წერა–კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება, პროსოგრაფიული ბაზა, https://society.iliauni.edu.ge/

ქიქოძე მანანა., ვახტანგ VI – ის სახელმწიფოებრივი მოღვაწეობა (პოლიტიკურ – ეკონომიკური და სოციალურ – კულტურული საქმიანობა), თბილისი, 1988;

შათირიშვილი ზაზა., უნივერსიტეტის იდეა: ორი პარადიგმა. სერია „ევროპული ძიებანი“; სტატიების კრებული –2006. ქართული საზოგადოება და ევროპული ღირებულებები. თბილისი, 2007;

შატბერდის კრებული X საუკუნისა, გამოსაცემად მოამზადეს ბ. გიგინეიშვილმა და ელ. გიუნაშვილმა თბილისი, 1979.

ჩიბიროვი ლუდვიგ, თოგოშვილი გიორგი, ჯიოევი მურატ, ფუხაევი კონსტანტინე. სამხრეთ ოსების ისტორია, პროფ. ლ. ჩიბიროვის რედაქციით. სასწავლო სახელმძღვანელო, ცხინვალი. 1990;

ჩიკვაიძე ალექსანდრე. პოლიტიკური ჭადრაკი. სამი სხვადასხვა ქვეყნის ელჩის თვალით. თბილისი. 2004;

ჩიკვაიძე ალექსანდრე. ჭიპაშვილი ჰამლეტ., დიპლომატიის სამზარეულო. თბილისი. 2008; 53. ჩიქოვანი ნინო., რელიგია და კულტურა სამხრეთ კავკასიაში, თბილისი, 2006.

ჩრდილო კავკასიის ხალხთა ისტორიის ნარკვევები, ზურაბ ანჩაბაძის რედაქციით, ნაკვეთი II. თბილისი, 1978;

ჩრდილო კავკასიის ხალხთა ისტორიის ნარკვევები, ნაკვეთი II. თბილისი 1978;

ჭიპაშვილი ჰამლეტ., დიპლომატიის ანბანი. თბილისი, 1993;

ხანთაძე შოთა. ქართული ისტორიოგრაფია XVIII საუკუნეში, თბილისი, 1985;

ხონელიძე ზურაბ., „რბილი ძალა“ თანამედროვე პოლიტიკაში და საქართველო. აკადემიკოს როინ მეტრეველის დაბადებიდან 80 წლისთავისადმი მიძღვნილი საიუბილეო კრებული. თბილისი, 2019;

ხუნდაძე ტრიფონ., ქართველთა შორის წერა–კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება, ნარკვევი საარქივო მასალების მიხედვით, თბი- ლისი, 1960;

ხუნდაძე ტრიფონ., ქართველთა შორის წერა–კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება, თბილისი, 1958;

ხუროშვილი გიორგი., ალექსანდრე ამილახვარი. ბრძენი აღმოსავლეთისა – პოლიტიკური ფილოსოფიის დაფუძნების ცდა ახალი დროის ქართულ აზროვნებაში, კრებული: ახალი დროის ქართული ფილოსოფია და მისი მთავარი წარმომადგენლები. თბილისი. 2014;

ჯავახიშვილი ივანე., ქართული სამართლის ისტორია, წიგნი პირველი, თხზულებანი თორმეტ ტომად. ტომი VI. თბილისი, 1982;

ჯანაშია სიმონ., არაბობა საქართველოში. შრომები, ტ. II. თბილისი. 1952;

ჯუანშერი. ცხოვრება ვახტანგ გორგასლისა, წიგნში: „ქართლის ცხოვრება“, ტექსტი დადგენილი ყველა ძირითადი ხელნაწერის მიხედვით სიმონ ყაუხჩიშვილის მიერ, თბილისი. 1955;

2. უცხოური ლიტერატურა:

Committee on Global Science Policy and Science Diplomacy (2011). National Academies U.S. and International Perspectives on Global Science Policy and Science Diplomacy: Report of a Workshop National Academies Press, ISBN 978– 0– 309–22438–3, 60 pp.

Fedoroff, N, “Science diplomacy in the 21st Century”, Cell, 2009, 136 (1), January;

Hantigton Semuel, Why International Primacy Matters, International Security 17.4, Spring, 1993;

Harold Nicolson, Diplomacy (Oxford University press), 1950;

Karl Jaspers. Die Idee der Universität. In: Die Idee der Universität. Springer,Berlin, Heidelberg. (1961);

National Research Council. 2015;

Olaf Pedersen. The First Universities: Studium Generale and the Origins of University Education in Europe. Cambridge: Cambridge Univ. Press. 1997;

Sir Ernest Satow. A Guide to Diplomatic Practice. 4th edn (London), 1957;

Zurab Khonelidze. New “Soft Power” For Sustainable Peace Building / Новая «МягкаяСила» Для Строительства Устойчивого Мира, 2 ND IN- TERNATIONALBLACK SEA JOURNAL SOCIAL SCIENCES SYMPOSIUM , THE BOOK OFPROCEEDINS 21–23 JUNE – 2019, GİRESUN – TURKEY. pp. 61– 65; http://www.dergikaradeniz.com/ibsess/upload/bildiri_kitabi.pdf

Анчабадзе.З. В., Из истории средневековой Абхазии (VI– XVII вв.) Суху- ми.1959;

Бгажба О.Х., Лакоба. С.З., История Абхазии, с древнейших времен до на- ших дней 10–11 классы, Сухум, 2006;

Бил Ридингс. Университет в Руинах, Перевод с английского Андрея Корбута. Москва 2010. // Bill Readings. The University in Ruins, Harvard UniversityPress https://b–ok.org/book/3166800/1f4f79 121

Букалова С. В. Научная дипломатия: сущность и роль в системе меж- дународных отношений // Мировая политика. № 2. 2018. с. 95–103. DOI:10.25136/2409–8671.2018.2.25855. URL: http://e– notabene.ru/wi/ article_25855.html

Гамахария Дж., Гогия.Б., Абхазия – историческая область Грузии, Тби- лиси 1997;

Герман Вейль. Университети и наука в Германии, В книге: Математи- ческое Мышление. перевод с английского и немецкого составитель Ю.А.Данилов под редакцией Б. В.Бирюкова и А. Н. Паршина. Москва, 1989;

Гулия.Д., История Абхазии, т. I, Тифлис 1925;

Гунба.М., Абхазия в первом тысячелетии н.э. (социально–экономические и политические отношения), Сухуми, 1989;

Итоги всеобщей переписа населения республики Южная Oсетия 2015 года, Цхинвал 2015;

Лорткипанидзе. М., Абхазское царство. В книге: Разыскания по истории Абхазии/ Абхазия, Тб., 1999;

Сборник материалов для описания Тифлисской губернии, под. ред. К. Л. Зиссермана, т. I, ч. I, Тифл., 1870;

Свод статистических данных о населении Закавказского края из- влечённых из посемейных списков 1886 г. Тифлись 1893;

Тадтаев Теимураз., Демографические процессы в пореформенный период в Южной Осетии (1861–1900 гг.), https://cyberleninka.ru/arti- cle/n/demograficheskie–protsessy–v–poreformennyy–period–v–yuzh- noy–osetii–1861– 1900– gg/viewer .ბოლონახვა 2020 წლის 15 იანვარი;

3. საარქივო დოკუმენტები,სამართლებრივი აქტები – კონვენციები:

საქართველოს პარლამენტის ბიუროს გადაწყვებილება #425/16 2016 წელი,17 აგვიტო;

საქართველოს ეროვნული არქივის ტერიტორიული ორგანო, გორის რაიონული არქივი, ფონდი 4, ანაწერი 1, საქმე 104, გვ. 7, 1932. შემდეგ გორისარქივი;

გორის ისტორიულ–ეთნოგრაფიული მუზეუმი. 7486, აღწერა, გვ. 16; 1.4.ვებ–გვერდები: 1. https://www.tsu.ge/data/file_db/faculty_humanities/antimusIverieliRid - eri.pdf 2. http://patriarchate.ge/geo/2007–2/ 3. http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/3327/1/Georgika_1936_ Tomi_III.pdf

h t t p : / / l i b r a r y. c h u r c h . g e / i n d e x . p h p ? o p t i o n = c o m _ c o n - tent&id=448:2011

http://www.nplg.gov.ge/civil/statiebi/saskolo/abos_wameba.htm

http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/3327/1/Georgika_1936_ Tomi_III.pdf

http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/3327/1/Georgika_1936_ Tomi_III.pdf

http://smr.gov.ge/Uploads/66c4e7.pdf

http://www.parliament.ge/uploads/other/49/49745.pdf

http: //www.socium.ge/index.php/articles/education/–60–2012–08–07–20–16–19

https://old.civil.ge/eng/article.php?id=22880

https://uslegal.com/

http://e–notabene.ru/wi/article_25855.html

http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/3450/1/Saqartvelo- sIstoriulEtnografiuliSakitxebi.pdf

https://cyberleninka.ru/article/v/demograficheskie–protsessy–vpore- formennyy–period–v–yuzhnoy–osetii–1861–1900–gg

http://ugosstat.ru/wp–content/uploads/2017/06/Itogi–perepisi–RYUO. pdf.

Downloads

გამოქვეყნების თარიღი

May 16, 2022